+ به يه ن
آمريكان ميللي هاواچي‌ليق و اوزاي دايره‌سي (ناسا)، گونشده ميدانا گلن بؤيوك بير پاتلامانين آردين‌دان اولوشان اوددان ياغيشين بـﯚيوله‌ييجي گؤرونتو‌لريني الده ائتدي.
ناسا طرفين‌دن ۲۰۱۰-جو ايلده اوزايا گؤندريلن گونش ديناميكلري گؤزلم‌ائوي اوزاي واسطه‌سي‌نين ۱۹ جولاي ۲۰۱۲.جي ايلده قيد ائتديگي گؤرونتو‌لر ايلك دفعه ياييملاندي. اولدوزون گونوموزدكي ان اينكيشاف ائتميش يوكسك چؤزونولو تلويزيون‌لاردان ۱۰ قات داها دقيق گؤرونتو‌لريني الده ائده بيلن گونش ديناميكلري گؤزلم‌ائوي، ميليون‌لارجا درجه ايستي‌ليك‌دكي پلازما آتموسفري (كورونا)دا گرچكلشن بير پاتلامايي تثبيت ائتدي.
كورونال (تاج‌كوره) كوتله آتيمي آدي وئريلن پاتلامانين آردين‌دان گونش‌دن اوزايا دوغرو رادياسيون و ايشيق بوشاليمي گرچكلشدي. داها سونرا ايسه سانكي اوددان بير ياغيشا بنزه‌ين و "كورونال ياغيش" فئنومني اولاراق بيلينن گؤز قاماشديريجي مانيتيك گؤروتو‌لر اورتايا چيخدي. گونشين اﯚزئيينده/سطحينده دونيا‌دان ان آز ۳۰ قات بؤيوك بير ساحه‌ني اؤرتن كورونال ياغيش، آيدين و كسكين بير شكيلده گونش ديناميكلري گؤزلم‌ائوي كامئراسينا يانسيدي.
گونش ديناميكلري گؤزلم‌ائوينين الده ائتديگي معلومات‌لار ايشيغيندا بيليم اينسان‌لاري گونشين حركت‌لريني و دونيايا اولان تأثيرلريني داها ياخشي آنلامايا چاليشير. ۲۰۱۰ فوريه آييندا اوزايا آتيلان گونش ديناميكلري گؤزلم‌ائوي اوزاي واسطه‌سي‌نين ٥ ايل بويونجا ناسانين گونش آراشديرما‌لاريندا ايستيفاده ائديلمه‌سي پلانلاشديريلير.
گؤنده ر
بؤلوم لر:
بيليم
+ به يه ن
قيد در زبان تركي
1 ـ تعريف قيدهمانطور كه در درس قبلي ديديم ، صفت در زبان تركي قبل از اسم آمده و آنرا توصيف مي كند. قيد نيز قبل از فعل مي آيد و فعل را توصيف مي كند. توصيف فعل بوسيله قيد ممكن است مربوط به زمان ، كيفيت ، نحوه ، چگونگي وقوع آن باشد.
گؤنده ر
بؤلوم لر:
بيليم
+ به يه ن
هدف از نوشتن اين مطلب هم آشنايي با فرهنگ، ادبيات، تاريخ توركان
و هم تمرين خواندن متون زيباي توركي و تا حد ممكن استفاده از كلمات اصيل توركي به
جاي كلمات بيگانه مي باشد. البته سعي كرديم در داخل پارانتز معادل آن را نيز بياوريم تا
متن براي برخي از مطالعه كننده ها خسته كننده نباشد. از همه عزيزان تقاضا داريم سعي
كنند در ترويج لغات توركي به جاي كلمات بيگانه وارد شده در زبانمان ، بيشتر تلاش كنيم
و با استفاده متداول از كلمات توركي از تحريف و فراموش شدن لغات زبانمان جلوگيري كنيم.
اؤزگورلوك(آزادي) نفسيميز ، آنا ديليميزده دير
ديوان الغات تورك محمود كاشغري :
بو اوخونج(كتاب) دونيانين ايلك دايرة المعارفي دير و اوندا ديل بيلگيسي(دستور زبان) و
سؤزلوك(لغتنامه) و هر سؤزجوگه(كلمه يه) چوخلو آچيقلامالار(توضيحات) وئريليب.
بو اوخونجو محمود كاشغري 1072ميلادي ايلينده يازيب.
ديوان الغات تورك ده، 11- جي ميلادي يوزايلليگين(قرن) خاقاني- اوغوز- قيبچاق-
قيرقيز تورك دئييشلرينين(لهجه لرينين) ديل بيلگيسيني اؤيره دير و اوندا بؤلگه(منطقه) و
ائل تانيتيملاري، 272 آتالار سؤزو، نئچه ناغيل، 900دؤردلوك(چهار بيتي) و بير بويالي
جيزيم (رنگلي نقشه ) وار.
" دده قورقود " اوخونجو :
بو اوخونج 10- جو ميلادي ايللرده يازيليب و اوندا 12 بوي(فصل) وار و اوغوز ائلي ايله
باغلي ناغيللار و ايگيتليك لر(دلاوري و قهرمانيها) اولاميشلاري (روايت لري ) و اؤيودلري
(نصيحتلري) و.... اوغوز ائلينين بيله جكلي و آغ ساققالي اولان، دده قورقود ديلي ايله
دئييليب و يازيليب . بو اوخونجون اؤزلليكلريندن (ويژگيلريندن) بيري بو اولا بيلر، اوندا
ايلك اولاراق قادينلارا چوخلو دَيَر(ارزش) وئريليب و اوندا تانريدان قيز اوشاغينين
اولماغيني ايسته مكله، قيزي تانرينين بؤيوك نعمتي سانيرلار.
قوتادغو بيليك :
بو اوخونجو 1069- جو ميلادي ايللرده يوسف خاص حاجيب اولوغ يازيب .
بو اوخونجدا سؤزلر و دانيشيقلار، سؤي (شعر) و اؤيود (نصيحت) بيچيمده(قالب) يازيليب
(اوندا 6645 بيت وار) و بو اوخونجو توركلرين اسلام سوره سيندن (دؤوره سيندن) اولان،
ايلك سؤي(شعر) اوخونجو بيليرلر.قوتادغوبيليك آنلامي(مفهومي) موتلولوق سونان بيليم"
دير و اؤز چاغلاريندا سياست بيلگيسي(علم سياست) و آغيل اوخونجو ايله ده تانيليردي. گؤنده ر
بؤلوم لر:
بيليم
+ به يه ن
جمله در زبان تركي
تمام آنچه را در سيزده جلسه پيشين فرا گرفتيم ، براي رسيدن به اين قسمت از ترم يعني جمله بود. تا جمله ادا نشود ، فايده اي از اين همه اطلاعات درباره فعل و فاعل و ضمير و ... وجود نخواهد داشت.بحث درباره جمله بسيار گسترده است و نمي توان در يك جلسه به تمام مطالب درباره جمله پرداخت اما مي توان تا حدودي با جمله آشنا شد ، طوري كه علاقمندان با زمينه مناسب جهت فراگيري مطالب بيشتر دنبال منابع و مراجع ديگر بروند.
جمله يك كلام كامل است كه گوينده آنرا به اطلاع شنونده مي رساند. جمله از وقوع يك حادثه يا وجود يك واقعيت خبر مي دهد.
جمله از ديدگاه هاي مختلف داراي تقسيمبندي هاي مختلفي است كه در ادامه به چند مورد از آنها اشاره مي شود:
1 ـ تقسيمبندي مفهومي
جمله از منظر مفهوم ، به سه گروه اخباري ، استفهامي و امري تقسيم مي شود.
1ـ1: جمله اخباري
در جمله اخباري از وقوع عمل در گذشته ، حال و آينده و يا حتي خارج از زمان خبر داده مي شود. جملاتي مانند: «آنام گلدي» ، «سن گئده جكسن» ، «آناملا باجيمي بويون ائلچيليگه گؤندرميشم» از اين نوع هستند.
2ـ1: جمله استفهامي
هرچند يك جمله استفهامي درباره وقوع حادثه يا وجود واقعيت است اما اين مفهوم همراه با سئوال و ابهام است. اين سئوال گاهي همراه با ادات استفهام مانند «مي ، هانسي ، هارا ، كيم ، نه يه ، نه ايچين ، نه ، هانكي و ...» است و گاهي بدون ادات تنها با تكيه بر لحن گوينده است.
جملاتي مانند «نه ايچين دونن گلمه دين؟» ، «تاپيشيرديقلاريمي آلدينمي؟» ، «هانسي درسده دوشدون؟» جملاتي استفهامي همراه با ادات استفهام است اما جملات سئوالي مانند «دئمه ديم گئتمه؟» ، «تاپيشيرديقلاريمي آلدين؟» ، «بو گئجه ائشيگه گله جكسن؟» بدون ادات استفهام باز از نوع جملات استفهامي هستند.
3ـ1: جمله امري
با اين جمله با خواهش ، التماس ، تضرع و يا دستور ، خواستار انجام عمل مي شويم. مانند: «اونو منه وئر» ، «قاپيني آچ» ، «منه بير كيلو يئر آلما وئر» ، «بير ليوان سو وئر».
گاهي ممكن است براي تأكيد بر امر يا پرهيز از احساس آمرانه بودن ، از ابزارهاي كمكي نيز در جمله استفاده كنيم. مثلاً براي حالت امر ، به انتهاي فعل ، پسوند «گيل» و «گيلان» اضافه كنيم. مانند: «اونو منه وئرگيلن» ، «قاپيني آچگيلان». البته پسوند «گيل» امروزه كاربردي ندارد. يا اينكه قبل از شروع جمله امري بگوئيم: «تئز اول» مانند «تئز اول اونو منه وئر». گاهي هم ممكن است پس از اتمام جمله امري بگوئيم: «گؤرم» ، «داي». مانند: «اونو منه وئر گؤرم».
در جملات امري از نوع التماسي و خواهشي نيز ممكن است به پيش جملاتي مانند «اولارسا» ، «ممكن اولسا ...» ، «زحمت اولماسا ...» ، «لطف ائديب ...» ، «باغيشلايين ...» ، «زحمت دي ...» ، «نه اولاندا».
2ـ جمله فعليه و اسميه
جمله از نظر ساختار ممكن است اسميه باشد يا فعليه. جمله اسميه تكيه اش بر اسم است نه فعل. در واقع فاقد فعل است و تنها از افعال كمكي يا علامتهاي اسنادي كمك مي جويند ، از جمله «دير ، ايدي ، ايميش». مانند: «بو آغاج اوزون دور» ، «بو سؤز يالان ايميش».
جمله فعليه داراي فعل است ، مانند: «من درسيمه باخميشام» ، «بويون بير كره سايتا گيرديم و سؤزلرين اوخودوم» كه داراي فعلهاي باخميشام ، گيرديم و اوخودوم مي باشند.
3ـ اجزاي جمله
جمله داراي يك حداقل اجزا بايد باشد تا بتواند در تعريف جمله بگنجد. اين حداقل اجزا كه آنرا اجزاي اصلي جمله هم مي نامند ، عبارتند از: مسند و مسنداليه.
مسنداليه همان فاعل است كه در جمله اسميه بصورت مبتدا نمايان مي شود. مسند درباره مسنداليه حكم مي دهد. در واقع مسند همان فعل در جمله فعليه و خبر در جمله اسميه است.
در جمله فعليه «آنام مشهده گئتدي» ، «آنام» فاعل يا مسنداليه است و «گئتدي» فعل يا مسند. در جمله اسميه «هاوا قارانليق دير» ، «هاوا» مبتدا يا مسنداليه است و «قارانليق دير» خبر يا مسند است.
با اين دو جزء ، جمله معني پيدا مي كند اما اجزاي ديگري هستند كه براي توضيح بيشتر جمله و تفهيم بهتر آن در كنار اجزاي اصلي مي آيند. اين اجزا را اجزاي فرعي مي گويند كه مفعول صريح و غيرصريح از آن جمله هستند.
مفعول صريح در تركي با علامت «ي» يا «ني» تعريف مي شود. مانند: «من درسي اوخودوم» ، «آيلار قاپيني آچدي» ، «من ائوي تميزله ديم».
مفعول غيرصريح نيز تحت تأثير فعل بوده و يكي از حالات مفعول اليه ، مفعول فيه و يا مفعول عنه را به خود مي گيرد. مانند: «ائوه گئتدي» ، «ائدن چيخدي» ، «ائوده قالدي».
4 ـ ساختار جمله تركي
اجزاي اصلي و فرعي جمله در ساختار كامل و طبيعي جمله بايد با يك توالي و ترتيب خاصي بيايند وگرنه از حالت طبيعي خارج خواهند شد. ساختار غيرطبيعي همان ساختاري است كه در ادبيات محاوره اي و شعر به وفور مي بينيم.
ساختار طبيعي يك جمله در زبان تركي با ترتيب زير است:
«فاعل(مبتدا) + قيد زمان + قيد مكان + مفعول غيرمستقيم + مفعول مستقيم + قيد حالت + فعل».
براي نمونه در يك جمله كامل و طبيعي تركي مي توان گفت: «آناسي گئجه لر ياتاندا بالاسينا قيسسا ناغيللاري محبتله اوخويار».
جملاتي مانند زير از نظر ادبياتي صحيح نيست. چرا؟
• مدرسه ده صاباح امتحان واريم دير.
• تلويزيونومو صاباح تعمير ايچين تعميركارا وئره جه يم.
• دونن آخشام قارداشيملا آغام شاما اونلارا قوناق ايديلار.
در شعر نيز بنا بر اجبار ساختار و تركيب طبيعي جمله به هم مي خورد. مثلاً جمله اي طبيعي مانند: «باشيمدا توكلر آغاريب ، قاپيسيندا ابتر اولدوم ، او نازلي دلبر دئمه دي كي: بيزيم گوموش دورور بو» را عارف نامي قرن هفتم ،شيخ صفي الدين اردبيلي ، مي گويد:
«آغاريب باشيمدا توكلر ، قاپيسيندا اولدوم ابتر
دئمه دي او نازلي دلبر ، كي بيزيم گوموش دورور بو»
همانطور كه گفتيم ، ساختار اصلي جمله با همان مسند و مسنداليه كامل مي شود و حتي گاهي مي توان اجزاي ديگر آنرا بدون اخلال در جمله حذف كرد. بعضي از اجزاي جمله صرفاً براي توضيح بيشتر ارائه مي شود. براي نمونه جمله ساده و كاملي مانند: «آباسي قوجاليبدير» را مي توان به جمله مفصل و طولاني زير تبديل كرد: «يوز ياشيندا اولان ، الدن آياقدان دوشن آناسي ، داها قوجاليبدير». يا جمله ساده و كاملي مانند «آنام زيارتدن گلدي» را تبديل كنيم به جمله طولاني و زائد زير: «آنام بويون صبح هاوا آچايلان زامنلاردا كي هئچ بير آدام ائشيكده يوخ ايدي ، ايكي هفته دن سونرا كربلانين زيارتيندن گلدي».
5 ـ هماهنگي فعل و فاعل
فعل و فاعل از نظر جمع و فرد بودن و نيز از نظر شخص بايد باهم هماهنگ باشند. به دنبال فاعل جمع ، فعل جمع مي آيد و بعد از فاعل مفرد ، فعل مفرد مي آيد.
براي فاعل اول شخص مفرد ، فعلي با ضمير فعلي اول شخص مفرد مي آوريم .
با اين دو اصل ، جملات زير صحيح مي باشند:
• من مدرسه دن گلديم.
• سيز هاچان بازاردان گلدينيز؟
• اونلار امتحان وئرمه ديلر.
اما جملات زير صحيح نيستند:
• من مدرسه دن گلديك!
• سيز هاچان بازاردان گلديم!
• اونلار امتحان وئرمه ديم!
در اين ميان استثناهائي وجود دارد كه مهمترين آنها عبارتند از:
• احترام: براي احترام مي توان فعل يك شخص مفرد را جمع آورد. مانند: «رهبر بويون دانيشيغيندا بويوردولار» ، «اوستاد كيلاسدا امتحان آلديلار».
• فاعل غيرجاندار بصورت جمع مي تواند فعل مفرد بگيرد. مانند: «آغاجلار قورودو» ، «سولار كسيلدي». البته متداول است كه براي هر نوع سوم شخص جمع از فعل مفرد استفاده كنند. مانند: «قوناقلار گلدي» ، «اؤيرنجي لر گئتدي» ، «ساتقينلار قاچدي».
• براي فاعلي كه ذاتاً جمع است ، فعل مفرد مي آوريم. مانند: قوشون ، ملت ، آرتئش. مثلاً «قوشون داغيلدي».
5 ـ جمله كامل و ناقص
جمله كامل را با تعريف فوق پذيرفتيم. جمله ناقص يك جمله داراي اعتبار و مفهوم است كه شنونده منظور گوينده را متوجه مي شود اما اجزاي اصلي يك جمله كامل را ندارد. دليل آن هم اين است كه شنونده در جملات قبلي يا پيش زمينه قبلي ، اجزاي جمله مانند فاعل يا مفعول يا حتي فعل را مي شناسد. اينگونه جملات غالباً در جواب يك سئوال گفته مي شود.
براي نمونه ممكن است ابتدا نپذيريم كه «بازارا» جمله باشد اما اگر بدانيم كه اين جمله در مقابل سئوال: «آنام هارا گئتدي؟» گفته شده است ، متوجه مي شويم كه اين جمله بايد در اصل «آنام بازارا گئتدي» بايد باشد كه به خاطر ذهنيت داشتن گوينده و شنونده از فاعل و فعل ، اين دو جزء اصلي حذف شده است. به همين ترتيب شخصي به ديگري مي رسد و درباره ساعتي كه گم كرده بود و دنبالش بود ، مي گويد: «تاپديم». در واقع بايد بگويد: «ساعتي تاپديم» كه به خاطر ذهنيت داشتن شنونده از موضوع گم شدن ساعت ، آنرا از جمله حذف مي كند. او حتي مي تواند بجاي «تاپديم» بگويد: «ساعتي تاپديم» و يا آنرا تفصيل دهد و بگويد: «بالاخره بويون صبح ناماز قيلاندا حوض باشيندان ساعتي تاپديم».
گؤنده ر
بؤلوم لر:
بيليم
+ به يه ن
فارسجا- توركجه آي-لارين آدي / اسامي فارسي و تركي آذربايجاني ماههاي سال
*حاضيرلايان: حسين واحدي
فروردين: آغلار گولر
ارديبهشت: گولن آي
خرداد: قيزاران آي
تيــــــــر: قورا پيشيرن
مورداد : قويروق دوغان
شهريور: زومارآيي
مهــــــر: خزل آيـــي
آبــــــان: قيرؤو آيي
آ ذر: آذر
د ي : اوغلاق
بهمـن: دوندوران آي
اسفند: بايرام آيي
------
قايناق:
1.فرهنگ فارسي- تركي شاهمرسي
2.فرهنگ جيبي فارسي- تركي اختر
3.اؤز آنا ديليميز
4.توركجه ايل سايارلار گؤنده ر
بؤلوم لر:
بيليم
+ به يه ن
حاضيرلايان: حسين واحدي
حساب : ساي بيل - saybil
منها - : چيخي - çıxı
جمع + : آرتي - artı
ضرب × : چارپي - çarpı
تقسيم ÷ : بؤلو - bölü
مساوي = : ائشيت - eşit
نامساوي : قارشيت - qarşıt
خط ___ : جيزگي - cizgi
مثلث : اوچ گئن - üçgen
گوشه : بوجاق - bucaq
مربع : دؤرد گئن - dördgen
مستطيل : جوت قول دؤردگئن – cütqol dördgen
زاويه : آچي - açı
دايره : يووارلاق،قوشاق – yuvarlaq,quşaq
بيضي : ياستي قوشاق – yastı quşaq
براي تبديل اعداد به حالت ترتيبي از پسوند هاي ( ı ئينجي ) - ( i ينجي ) – ( u ونجو ) – ( ü ونجو ) استفاده ميكنيم.
مثال :
بير + ينجي = بيرينجي (اول) اوچ + ونجو = اوچونجو (سوم)
خواندن اعداد اعشاري و كسري و درصدها: ( / ) علامت تقسيم است.
مثال:
5/1 = بئشدن بير يا بئشده بير
100/10 = يوزده اون يا اون فاييز 10%
2.4 = ايكي اوندا دؤرد
% = فاييز يا يوزده ...
÷ بؤلو
-------------------------
قايناق لار:
اؤز آنا ديليميز گؤنده ر
بؤلوم لر:
بيليم
+ به يه ن
"جين كلمنت"،122ياشلا، دونيانين ياشام ركوردون سينديردي!جين، ايكي قرن اؤنجه،1875 اينجي ايلده، دوغولوب و1997 ده ،ياشامي بودونيادا بيتيب!
گؤنده ر
بؤلوم لر:
بيليم
+ به يه ن
دوندورمانين تاريخي!
دوندورما، دونموش ايچيگي لرين ،گليشميشيدي!تاريخسل،قايناقلارا قوللاناراق،"ايسكندرمقدوني"،دؤرد قرن ،ميلاد دان اؤنجه،بوزلو ايله دونموش ايچيگي لره، يوخاري قاتدا،مارغي وار ايدي،باشقا قايناق لاردا، "نرون"، رومون امپراطوري62 ايل ميلاددان اؤنجه،عسگرلرين،"آپنين" داغلارينا گؤنده ريردي ،بيلسينه بوز و قار گتيره لر،سونرا بوزلاري ،شربت وباشقا ايچيگي لرله قاتاراق ايچه ردي!
ايليك دوندورما ،دوكاني!
1660اينجي ايلده،"كافه پروكوپ" ،"كولتلي" آديندا بير ايتاليالين، الي له،پاريس ده، آچيليش اولدو!
كافه پروكوبدا ،چئشيدلي ايله دادلي بوزلار ودونموش قايماق،ياپيليردي، بوندان سونرا بوزلو دسرلر،آمريكايا يول تاپديلار!
1700ايل ميلاددان سونرا،"مرينلند"ين، باشچي سي، دوندورما وباشقا ايچيگي لرله، قوناقلارين ،قارشيلاييردي.
قيفي دوندورما
بيرينجي فريزر،"اچ اچ ميلرين "الي له،جورله ندي!اما بيرينجي،قيفي دوندورماني، "ايتالو ماركوني" آديندا بير ايتاليالي ، نيويوركدا جورله دي!ايتالو ،اؤزل قاليبين1903 ده ،ثبته يئتيردي.1920دن ،ميوه و شوكولات داديندا،دوندورما،بير يئني ايش اولاراق ،ايشيق اوزو گؤردو.
دوندورمانين گيريشي ايرانا
ايلكين ايل لرده،شكر،سوت وصعلبي،دمير اوستوانه لرين، ايچينه تؤكه رك،دمير اوستوانه نين، جيوارين، بوز ودوز ايله باسديريرديلار! دوز وبوز، دوندورمانين دماسين، 20 درجه صيفردن آشاغييا دك ،يئتيشديريردي!
دوندورما جورله يين دستگاهي ، 1340 (گونش)ده ، اؤلكه ميزه، يول تاپدي! ايندي ايسه، چئشيدلي ايله دادلي، دوندورمالار هرزامان وهر فصيلده سيزين يئمه ييزاوچون حاضيردي.
گؤنده ر
بؤلوم لر:
بيليم
+ به يه ن
گئنل ليك له ،،مال داوار وقوشلارين ،قاراجيگرين ،يئمه يي، وطنداشلاريميزا تووصيه اولمور!
البته بو مسئله، طبيعتده و كندلرده بئجريلن، مال داوار وقوشلار ،حاققيندا صيدق ائله مير!
دونموش ويا ايستي تويوقون، يئمه يين هئچ فرقي يوخدور!يالنيز تويوغون دري وقار جيگريين ،يئمه مه يي گركير!
قارا جيگر ودري،آنتي بيوتيك وسمي وآغير دميرلرين ساخلانج يئري اولاراق بيزيم ساغلامليغيميزا تحلوكه ساييلرلار!
آنتي بيوتيك وآغير دميرلر ايله سم لر،چوخلو يومشاق بافت لاردا يئرله شير لر.
حئيوانلارين بئيين لري ده، يومشاق وياغلي بافت لاردان ساييلير!
آنتي بيوتيكين چوخلو قاتدا بدنه گيريشي باعيث اولار، بدن آنتي بيوتيك لره دادانا(عادت)، وبدنده ائتگي سي اولمايا!بئله ليك له ،بدنده ،اولان خسته لييك لر، آنتي بيوتيك لرين قاباغيندا ديرنمك له، بدني ضعيفلنديره لر!
بير سيرا اينسانلار، جيگري ، كباب ائله مك له ،آنتي بيوتيك وسم ايله آغير دميرلرين پوزماغين دوشنورلر!اما بئلنچي دوشونجه لر، يانليش دي!يالنيز آز قاتدا، آنتي بيوتيك لرين پوزلماغين ايمكاني وار!
گؤنده ر
بؤلوم لر:
بيليم
+ به يه ن
Apple: استيو جابز،اپئل شيركتين قورجو سو لاريندان اولاراق ،سئويملي مئيوه سين،آدين يعني آلماني، شيركيتينه سئچدي !
Adobe : "جان وارناك"، Adobe شيركتين، آناقورجولاريندان ايدي، ائوين دالسيندان، كئچن ،چاي ين ،آدين شيركتينه سئچدي!
Google:گوگل ،رياضي بيليمينده بير بؤيوك آد دير!بير و 100صيفردن جورله نيب!سايت وگوگئلين آختاريش موتورون ، قورجوسو ،ايدعا ائله يير؛ گوگئلين آختاريش موتورو،بو ساييدا ايطلاعاتي(يعني بيرگوگل ايطلاعاتي) چؤزومله مه يه،ايمكاني وار!
Cisco:سان فيرانسيكو سؤزجوكون، قيسالديلميشي دير! سان فيرانسيسكو ،آمريكانين شهرلريندن دير.
HP :بو شيركتين قوروجولارين آدلاري "بيل هيولت" و "ديو پاكارد" ايدي،بونلار شيكرتلرين آدين "هيولت پاكارد" يا "پاكارد هيولت"سئچمه يينه ، پوشك آتماغا قولانيرلار، سوندا شانس "هيولت پاكارد" آدينا چيخير.
گؤنده ر
بؤلوم لر:
بيليم